LITERATURA
Crnogorsko lovno zakonodavstvo – 100 godina Zakona o lovstvu
 |
Publikacija, Crnogorsko lovno zakonodavstvo – 100 godina Zakona o lovstvu, izlazi na svjetlost dana povodom obilježavanja značajnog jubileja u crnogorskom lovstvu - 100 godina od donošenja prvog Zakona o lovu. Izdavač: Lovački savez Crne Gore; Autori: Predgovor Crnogorsko lovno zakonodavstvo – 100 godina Zakona o lovstvu predstavlja još jedan izdavački napor koji, tokom ove decenije, čini Lovački savez Crne Gore u namjeri da podstakne i pomogne multidisciplinarno razmatranje i proučavanje pitanja vezanih za ovu oblast. Publikacija, koja je upravo pred čitaocem, izlazi na svjetlost dana povodom obilježavanja značajnog jubileja u crnogorskom lovstvu - 100 godina od donošenja prvog Zakona o lovu. Treba naglasiti da prvi Zakon o lovu Crnogorska narodna skupština donosi baš u godini kada je država Crna Gora, uz proslavu jubileja svog suverena kralja Nikole I, obnovila status kraljevine. Namjera izdavača je da objavljivanjem svih donesenih zakona, u periodu od 1910. do 2010. godine, što cjelovitije predstavi čitalačkom auditorijumu razvoj lovnog zakonodavstva u Crnoj Gori, kao bazičnog polazišta za analizu i formiranje temeljnih postavki i zaključka, prije svega o pravnom ambijentu kao posebno važnom društvenom okviru u kome se odvijala lovačka djelatnost u proteklom vijeku. Prije centralnog dijela publikacije Zakoni o lovstvu Crne Gore, kroz uvodna razmatranja - Propisi o crnogorskom lovstvu do donošenja prvog Zakona,dat je osvrt na stanje i oblike regulisanja lovstva u prošlosti, a posebno se obratila pažnja na donesene propise značajne za uređivanje ove oblasti u drugoj polovini XIX i početkom XX vijeka. Pored uvodnih razmatranja i već pomenutog centralnog dijela publikacije, knjiga Crnogorsko lovno zakonodavstvo, u sljedećoj tematskoj cjelini, daje najvažnije odredbe zakona od neposrednog interesa za lovstvo Crne Gore. Navedene su odredbe Zakona o nacionalnim parkovima, Zakona o životnoj sredini, Zakona o zaštiti prirode, Zakona o oružju, Krivičnog zakonika i Zakon o šumama, koje će uz Zakon o divljači i lovstvu, potpunije urediti gazdovanje sa divljači kao prirodnim bogatstvom i dobrom od opšteg interesa i stvoriti uslove da organizovanje lovstva bude potpuno zasnovano na naučnim i savremenim principima, kao i tradiciji i običajima. Najvažnije međunarodne konvencije i sporazumi su, takođe, predstavljeni u publikaciji. Usklađenost lovnog zakonodavstva Crne Gore sa evropskim zakonodavstvom i potvrđenim međunarodnim direktivama i konvencijama o očuvanju divlje flore i faune i njihovih staništa je od velikog značaja kada su u pitanju opredjeljenja naše države za potpuno okretanje ka evropskim integracijama. Lov je dio opšte kulture jedne države i njenih društvenih tradicija. Kroz istoriju lovstva na našim prostorima nastajala su, razvijala se i poštovala nepisana pravila koja su uređivala lov i odnose u lovstvu. Zasnovan na tradiciji, upotpunjen novim normama odnosa prema prirodi i divljači, nastao je naš etički kodeks – Kodeks lovaca Crne Gore. Kodeks lovaca Crne Gore dat je u završnom dijelu publikacije. Uz Kodeks publikuju se i prvi i važeći Statut Lovačkog saveza Crne Gore, naše nacionalne asocijacije lovaca. Zakonodavnom regulativom je lovcima, lokalnim i drugim lovačkim organizacijama, koje se udružuju u Lovački savez Crne Gore, data značajna uloga kada je u pitanju očuvanje divljači i njen održivi razvoj. Ove organizacije svojim aktima, statutima i pravilnicima, uređuju veliki dio ove materije. Crnogorsko lovno zakonodavstvo – 100 godina Zakona o lovstvu je, dakle, knjiga koja na sveobuhvatan način prezentira zakone i podzakonska akta donesena u periodu od jednog vijeka, odredbe drugih zakona od značaja za lovstvo, međunarodne konvencije i sporazume, akta nacionalne asocijacije i kodeks -društvene norme zasnovane na savjesti i svijesti, na tradiciji i običajima Crne Gore. Istorijski značajan materijal, kada je u pitanju lovstvo uz, u komentarima datim analizama koncepcija i osnovnih polazišta zakona, prikupljen je u publikaciji te stavljen na uvid i korišćenje lovcima i cjelokupnoj javnosti. Knjiga je, kroz objavljene zakone, svjedok odnosa države prema divljači kao prirodnom blagu. Donošenjem prvog Zakona 1910. godine, kao i zakona iz 1949., 1966, 1973, 1980, 1999. i 2008. godine, država pokazuje veliku brigu za njeno očuvanje i održivi razvoj. U prvi plan se stavlja uzgoj i zaštita divljači koji se vrše trajnom zabranom lova, zabranom lova u određenom periodu (lovostajem), skraćivanjem lovne sezone, ili smanjenjem broja lovnih dana, čuvanjem lovišta, suzbijanjem nezakonitog lova, smanjenjem broja nezaštićene divljači, spasavanjem od elementarnih nepogoda, dopunskom prehranom i drugim mjerama. Osim uzgoja i zaštite divljači lovnim zakonodavstvom se, takođe, regulišu lov i korišćenje divljači, ukupna organizacija, nadzor, kaznene mjere i druga pitanja koja čine predmet tih zakona, na način komplementaran sa iskustvima u regionu Balkana i Evrope. Posebno treba naglasiti da se planiranje, kao vrlo značajan segment uspješnog gazdovanja, propisuje već Zakonom o lovstvu iz 1966. godine. Propisuje se, takođe, i donošenje lovnoprivredne osnove – dugoročnog planskog dokumenta za svako lovište, sa prikazom postojećeg stanja lovišta, ciljeva gazdovanja, vrste i obima radova, mjera i metoda za postizanje ciljeva gazdovanja, kao i ekonomsko-finansijske osnove gazdovanja. Istim zakonom propisuje se za svako lovište da ustanovljava i vodi katastar lovišta koji naročito sadrži: naziv lovišta, naziv organa koji je ustanovio lovište, naziv organizacije koja gazduje lovištem, podatke o strukturi i površini lovišta, granice lovišta, bonitet lovišta i kapacitet lovišta po vrstama divljači. Kada su u pitanju lovna kultura i obrazovanje, kojima se nastoji izgraditi lovac, prvenstveno mlad čovjek kao ljubitelj prirode, uzgajivač i zaštitnik divljači, Lovački savez Crne Gore, donosi 1960. godine Pravilnik o polaganju lovačkog ispita. Zakonom iz 1980. godine detaljnije će se propisati ova zakonska odredba i utvrditi da divljač mogu loviti samo članovi lovačkih organizacija sa položenim lovačkim ispitom. Pravilnikom će se bliže odrediti program za polaganje lovačkih ispita, način i uslovi polaganja. Kroz istorijat razvoja lovnog zakonodavstva zakonski propisi o lovu, lovstvu i divljači donosiće se i mijenjati kako bi se ova oblast što bolje uredila u cilju uzgoja, zaštite i održivog (planskog i racionalnog) korišćenja. Novi Zakon o divljači i lovstvu je urađen u skladu sa Ustavom i pravnim sistemom Crne Gore, kao i opredjeljenjem naše države za evropske integracije i, s tim u vezi, usklađen sa evropskim zakonodavstvom i potvrđenim međunarodnim direktivama i konvencijama od značaja za uređivanje pitanja koja čine predmet Zakona. Važeći Zakon se zasniva na načelu da je divljač dobro od opšteg interesa i dio nacionalnog prirodnog bogatstva, koje mora da uživa posebnu zaštitu države, i ima za cilj da obezbijedi uzgoj, zaštitu i unapređenje stanja divljači, dok je lovstvo koncipirano tako da bude isključivo u funkciji ostvarenja ovih ciljeva. Za razliku od prethodnog, novi Zakon donosi značajne promjene. Njime se tačno određuju životinjske vrste sisara i ptica koje žive slobodno u prirodi, u prostoru namijenjenom za uzgoj i razmnožavanje u svrhu lova i korišćenja, te striktno propisuju mjere zaštite, i u tu svrhu se utvrđuje sistematizacija poslova od javnog interesa. Po prvi put se u crnogorskom lovnom zakonodavstvu zabranjuju intervencije koje sužavaju životni prostor i smanjuju mogućnost ishrane divljači, gniježđenja, izlijeganja i uzgoja mladunaca ili mijenjaju prirodni životni ritam divljači unošenjem nemira, sprečavaju kontakte između divljači ili neposredno ugrožavaju njen život. Novine imamo i u ostalim cjelinama ovog Zakona - planiranju i upravljanju, dodjeli lovišta na korištenje, i drugo. Lovački savez Crne Gore, kao izdavač, smatra da će publikacija biti zanimljivo čitalačko štivo i predstavljati dobro polazište za donošenje zakona i pravnih propisa o lovstu u budućnosti kako će to diktirati aktuelni uslovi i potrebe. Nikola Marković |
